ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
ΜΜΒΓ 101 Γονιδιωματική (Geonomics) – Φαινομική (Phenomics) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις επιστήμες της ζωής πληροφορίες σχετικά με τα πλέον σύγχρονα εργαλεία της γονιδιωματικής και της φαινομικής και τις εφαρμογές τους στη μεταφραστική έρευνα.
ΜΜΒΓ 102 Πρωτεομική (Proteomics – Μεταβολομική (Metabolomics)Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις επιστήμες της ζωής πληροφορίες σχετικά με τα πλέον σύγχρονα εργαλεία της πρωτεομικής και μεταβολομικής και τις εφαρμογές τους στη μεταφραστική έρευνα.
Τα θέματα που διδάσκονται σε αυτή την ενότητα είναι οι βασικές έννοιες και μεθοδολογίες που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή των πρωτεϊνικών και μεταβολικών προφίλ ενός βιοσυστήματος, με έμφαση στην φασματομετρία μάζας (mass spectrometry), και τις μικροσυστοιχίες πρωτεϊνών. Δίνεται επίσης έμφαση στη μετάφραση πρωτεϊνικών και μεταβολικών δεικτών σε διαγνωστικούς και προγνωστικούς δείκτες και στις εξατομικευμένες θεραπείες σημαντικών ασθενειών και κατά βάση του καρκίνου, ενώ παρουσιάζονται και θέματα φαρμακομεταβολομικής.Στη θεματική της ενότητας αυτής περιλαμβάνονται και η εισαγωγή στο σχεδιασμό και την παρουσίαση πρωτεϊνικών και μεταβολικών δικτύων που χρησιμοποιούνται στη βιολογία συστημάτων, καθώς και υπολογιστικών εργαλείων για το σχεδιασμό βιοδραστικών μορίων που βρίσκουν εφαρμογή στην ιατρική ακριβείας.
ΜΜΒΓ 103 Βιοπληροφορική (Bionformatics) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχος μαθήματος:
Εξοικείωση με τις βασικές αρχές της εφαρμογής της Βιοπληροφορικής στο γνωστικό αντικείμενο του ΠΜΣ, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων των κάτωθι θεμάτων:
Εφαρμογές υπολογιστών στη βιολογία, ορισμοί -Η Βιοπληροφορική ως εργαλείο και ερευνητικό πεδίο -Αλγόριθμοι, προγράμματα, η σημασία του διαδικτύου (client-server model) -Βάσεις δεδομένων: Δομή και αναζήτηση πληροφοριών, οι πλέον γνωστές βάσεις δεδομένων -Στοίχιση δύο αλληλουχιών: Σχολαστικοί αλγόριθμοι: Needleman & Wunsch, Smith & Waterman – Πίνακες βαθμολόγησης (PAM, BLOSUM) – Στοίχιση δύο αλληλουχιών: Ευρεστικοί αλγόριθμοι: οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται στα προγράμματα BLAST και FASTA -Στοίχιση πολλών αλληλουχιών: Προβλήματα, αλγόριθμοι και ευρέως χρησιμοποιούμενα προγράμματα – Φυλογενετικά δένδρα. Ορισμοί, μορφές δένδρων, Αλγόριθμοι για την δημιουργία δένδρων μέσω στοιχίσεων αλληλουχιών -Πρωτεϊνικά μοτίβα: προσδιορισμός, αναζήτηση, βάσεις δεδομένων και εργαλεία αναζήτησης –Πρόβλεψη ανοικτών πλαισίων ανάγνωσης – Πρόβλεψη μεταγραφικών ρυθμιστικών στοιχείων – Expressed Sequence Tags: ιδιαιτερότητες και προβλήματα -Λειτουργική γενομική και γονιδιακή έκφραση: microarrays. Προβλήματα, αλγόριθμοι, προγράμματα – Εφαρμογές στη Δομική Βιολογία: πρόβλεψη δευτεροταγούς δομής πρωτεϊνών και RNA, πρόβλεψη διαμεμβρανικών τμημάτων, homology modeling, αναγνώριση μοτίβου αναδίπλωσης, ab initio πρόβλεψη πρωτεϊνικής δομής.
ΜΜΒΓ 104 Βιοαπεικονιστικές μέθοδοι (Biomaging) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να έρθουν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές σε επαφή με θέματα που αφορούν στην απεικόνιση βιολογικών φαινομένων σε κύτταρα,ιστούς και ολόκληρους οργανισμούς αποτελεί μία κεντρική τεχνολογική πλατφόρμα στις βιοεπιστήμες και έχει συμβάλει σε πολλές πρωτοποριακές βιοϊατρικές ανακαλύψεις. Οι τεχνολογίες βιοαπεικόνισης βρίσκουν εφαρμογή σε κάθε πτυχή της σύγχρονης βιολογικής και ιατρικής έρευνας. Οι προσεγγίσεις απεικόνισης και μικροσκοπίας έχουν καταστεί απαραίτητο εργαλείο για τις καθημερινές επιστημονικές δραστηριότητες, διευκολύνοντας τη βασική έρευνα, επιτρέποντας όμως για πρώτη φορά την άμεση απεικόνιση της μοριακής βάσης ανθρώπινων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου, των καρδιαγγειακών και νευροεκφυλιστικών διαταραχών, σε ζωντανούς ιστούς και κύτταρα, και σε πραγματικό χρόνο.
Το μάθημα οργανώνεται σε δύο άξονες: Ο πρώτος περιλαμβάνει την παρουσίαση νέων τεχνολογιών βιοαπεικόνισης (όπως super-resolution microscopy, electron and light microscopy, functional imaging, non-invasive in vivo imaging) από επιστήμονες είτε της ημεδαπής είτε της αλλοδαπής που έχουν μεγάλη εμπειρία στη χρήση αυτών των τεχνολογιών, με έμφαση στις αρχές λειτουργίας τους. Ο δεύτερος άξονας περιλαμβάνει την παρουσίαση εφαρμογών αυτών των τεχνολογιών ώστε να απαντηθούν ερωτήματα βιοϊατρικής έρευνας (συμπεριλαμβανομένων των μελετών σε ανθρώπινες ασθένειες όπως του καρκίνου, των καρδιαγγειακών και νευροεκφυλιστικών διαταραχών κ.α.)
ΜΜΒΓ 105 Κλινική Διατροφή (Clinical Nutrition) Υ 3
Διδακτικές ώρες: 10
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις επιστήμες της ζωής πληροφορίες σχετικά με τη διατροφική και μεταβολική φροντίδα και τη σχέση μεταξύ της διατροφής και της ασθένειας.
1) Εισαγωγή- Ο ρόλος της Διατροφής στην υγεία και στις ασθένειες (Introduction-Nutrition in health and disease)
2) Πρε- και προβιοτικά και μικροβίωμα: (i) επίδραση στο εντερικό μικροβίωμα, (ii) ο ρόλος τους στα μεταβολικά νοσήματα, και (iii) ο έντερο-εγκεφαλικός άξονας (Pre- and probiotics and the microbiome: (i) modulation of gut microbiome, (ii) their role in metabolic diseases, and (iii) the gut brain axis)
3) Ο ρόλος βιοδραστικών ενώσεων στην προστασία έναντι ασθενειών και στην θεραπεία (The role of bioactive compounds in disease protection and therapy)
4) Η θεραπεία μέσω της διατροφής: οι προληπτικές/θεραπευτικές δυνατότητες των λειτουργικών τροφίμων (From nutrition to therapy: the protective/therapeutic potential of functional foods)
5) Στοχευμένες διατροφικές επεμβάσεις: το προφίλ της προσωποποιημένης δίαιτας (Targeted nutrition interventions: profiling of personalized nutrition).
ΜΜΒΓ 106 Ανάπτυξη ακαδημαϊκών δεξιοτήτων (Complementary Skills) Υ 3
Διδακτικές ώρες: 10
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στο μεταπτυχιακό φοιτητή βασικές κατευθύνσεις και εφόδια σε θέματα που άπτονται της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής του προοπτικής και κατάρτισης. Τα παραπάνω θα τον βοηθήσουν στη μετέπειτα πορεία του ως ερευνητή, δασκάλου, επιχειρηματία ή/και στην αναζήτηση εργασίας σε αντίστοιχους τομείς.
Στις προβλεπόμενες εισηγήσεις ο μεταπτυχιακός φοιτητής θα λαμβάνει πληροφορίες από έμπειρους καθηγητές σχετικά με τη μεθοδολογία της έρευνας, τους τρόπους και τα εργαλεία αναζήτησης βιβλιογραφίας, υποδείξεις συγγραφής και παρουσίασης επιστημονικών άρθρων, μηχανισμούς αναζήτησης χρηματοδότησης,την εκπαιδευτική διαδικασία, τη διαμόρφωση ενός βιογραφικού σημειώματος και συνολικά τους τρόπους βελτίωσης της αυτοπροβολής.
ΜΜΒΓ 201 Ταυτοποίηση μοριακών δεικτών (Biomarkers Discovery) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις επιστήμες της ζωής πληροφορίες σχετικά με τα πλέον σύγχρονα εργαλεία στην ταυτοποίηση μοριακών δεικτών και τις εφαρμογές τους στη μεταφραστική έρευνα.
ΜΜΒΓ 202 Ανάπτυξη φαρμάκων και στοχευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις (Drugdevelopment and targeted therapeutics Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχοι του μαθήματος είναι οι φοιτητές: α) να γνωρίσουν τη διαδικασία ορθολογικού σχεδιασμού και ανάπτυξης φαρμάκων β) να γνωρίσουν τη διαδικασία ανάπτυξης σύγχρονων στοχευμένων θεραπειών γ) να κατανοήσουν τις δυνατότητες που παρέχουν οι μεθοδολογίες και τους περιορισμούς που έχουν στην εφαρμογή τους και δ) να κατανοήσουν τα προβλήματα που παρουσιάζονται και να μελετήσουν τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισής τους.
Στα πλαίσια του μαθήματος, αναλύεται η διαδικασία ανάπτυξης νέων φαρμάκων, που καλύπτει την ταυτοποίηση και επικύρωση νέων στόχων, τον ορθολογικό σχεδιασμό νέων φαρμακολογικώς δραστικών μορίων, τον προκλινικό έλεγχο τους, και την εισαγωγή τους σε κλινικές δοκιμές. Στη συνέχεια παρουσιάζονται επιλεγμένες θεματικές ενότητες σύγχρονων στοχευμένων θεραπειών (π.χ. αναστολείς κυτταρικής σηματοδότησης, επαγωγείς της απόπτωσης, αναστολείς της αγγειογένεσης, ρυθμιστές γονιδιακής έκφρασης, βλαστικά κύτταρα, ανοσοθεραπεία, μονοκλωνικά αντισώματα, DNA εμβόλια, γονιδιακή θεραπεία), που καλύπτουν την πορεία ανάπτυξη τους, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα από εφαρμογές σε κλινικές δοκιμές και τους πιθανούς αναδυόμενους περιορισμούς.
ΜΜΒΓ 203 Βιοηθική – Κλινικές δοκιμές (Bioethics – Clinical Trials) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχος μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να παρέχει στους μεταπτυχιακούς φοιτητές στις επιστήμες της ζωής πληροφορίες σχετικά τη βιοηθική στα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα και στις κλινικές δοκιμές που σχετίζονται με τη μεταφραστική έρευνα.
ΜΜΒΓ 204 Μοριακή διάγνωση (Molecular Diagnostics) Υ 6
Διδακτικές ώρες: 18
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχοι του μαθήματος είναι να γνωρίσουν οι φοιτητές τις σύγχρονες τεχνολογίες και μεθοδολογικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται στη Μοριακή Διαγνωστική, τις αρχές στις οποίες βασίζονται καθώς και να εξοικειωθούν με μια σειρά εφαρμογών στους τομείς της υγείας, του περιβάλλοντος και των τροφίμων.
Το μάθημα περιλαμβάνει παρουσίαση των κυριότερων σύγχρονων τεχνικών Μοριακής Διαγνωστικής όπως η PCR, η PCR πραγματικού χρόνου, η αλληλούχιση επόμενης γενιάς, κ.α, καθώς και εφαρμογή τους στην υγεία (π.χ μικροβιολογία, ογκολογία, λοιμώδη νοσήματα, ιολογία, κ.α), στο περιβάλλον και στα τρόφιμα και διδάσκονται από μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής καθώς και από εξειδικευμένους επιστήμονες με εμπειρία στους συγκεκριμένους τομείς της Μοριακής Διαγνωστικής.
ΜΜΒΓ 205 Βιοεπιχειρηματικότητα (Bioentrepreneurship) Υ 3
Διδακτικές ώρες: 10
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχοι του μαθήματος είναι να εισαχθούν οι φοιτητές σε θέματα σχετικά με τη βιοεπιχειρηματικότητα.
Το μάθημα περιλαμβάνει ενότητες παρουσίασης των παρακάτω θεματικών πεδίων: Εισαγωγή-Βασικές αρχές επιχειρηματικότητας (Ιntroduction-Basic principles of entrepreneurship). Έρευνα, καινοτομία και επιχειρηματικότητα (Research, innovation and entrepreneurship). H επιχειρηματικότητα στις επιστήμες υγείας (Entrepreneurship in health sciences). Μεθοδολογική προσέγγιση για τον σχεδιασμό της προτεινόμενης αξίας καινοτόμων προϊόντων (Methodology in designing value proposition of innovative products). Ανάπτυξη επιχειρηματικού μοντέλου (Development of a business model).
ΜΜΒΓ 206 Παρουσίαση Επιστημονικής Βιβλιογραφίας (Journal Club) Υ3
Διδακτικές ώρες: 10
Στόχοι του μαθήματος:
Στόχος του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τη διαδικασία της κριτικής παρουσίασης της επιστημονικής βιβλιογραφίας μεταξύ συναδέλφων και συνεργατών, καθώς και να τη διακρίνουν από άλλους τύπους παρουσιάσεων (πχ. παρουσιάσεις στο ευρύ κοινό).
Το μάθημα έχει κυρίως διαδραστικό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει αρχικά μία εισήγηση του Συντονιστή, στη συνέχεια γίνεται η από κοινού με τους φοιτητές επιλογή της θεματολογίας με την οποία θα ασχοληθεί η ομάδα στη διάρκεια του εξαμήνου και τελικά ολοκληρώνεται με τις προφορικές παρουσιάσεις των φοιτητών και την αξιολόγησή τους.
ΜΜΒΓ 207 Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία Υ 15
Η Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία αποτελεί πρωτότυπη ερευνητική εργαστηριακή πειραματική ενασχόληση ή μπορεί να είναι και Θεωρητική, Υπολογιστική ή βιβλιογραφική πρωτότυπη εργασία.
Πριν την έναρξη της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας προηγείται ολοήμερο σεμινάριο υποχρεωτικής παρακολούθησης σε θέματα Ορθής εργαστηριακής πρακτικής και ασφάλειας στο εργαστήριο (Good Laboratory Practices and Laboratory Safety). Το σεμινάριο περιλαμβάνει θέματα που αφορούν σε χημικές ενώσεις, βιολογικούς παράγοντες (μικρόβια, ιούς, βακτήρια), πειραματόζωα, ραδιενέργεια και ακτινοβολίες, με στόχο να εισαχθούν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές στις ορθές εργαστηριακές πρακτικές.
Οι φοιτητές που εκπονούν ΜΔΕ είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν το πρόγραμμα εργασίας που τους υποδεικνύει ο Επιβλέπων και να σέβονται τους κανόνες λειτουργίας του Εργαστηρίου που τους φιλοξενεί. Θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις του Επιβλέποντος και να εστιάζουν την προσπάθειά τους στην επιτυχία του Ερευνητικού προγράμματος που τους ανατίθεται. Στο τέλος της ΜΔΕ οι φοιτητές θα πρέπει να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της ΜΔΕ σε ειδικό σύγγραμμα που ενδεικτικά θα αποτελείται από τα ακόλουθα μέρη: Εισαγωγή, Υλικά και Μέθοδοι, Αποτελέσματα, Συζήτηση, Βιβλιογραφία.
Ο φοιτητής υποχρεούται να καταθέσει δύο ανάτυπα της ΜΔΕ στη Γραμματεία. Δείτε τις σχετικές οδηγίες εδώ.
Μαζί με τα δυο αντίτυπα της ΜΔΕ οι φοιτητές υποβάλουν στη Γραμματεία υπογεγραμμένα από τους ίδιους και τον επιβλέποντα τα παρακάτω έντυπα:
1. Δήλωση σχετικά με την εκπόνηση και τη συγγραφή - βρείτε το έντυπο εδώ
2. Έγκριση Ηλεκτρονικής Δημοσίευσης - βρείτε το έντυπο εδώ
3. Στοιχεία Μεταπτυχιακής Διπλωματικής εργασίας - βρείτε το έντυπο εδώ
Ο Επιβλέπων καταθέτει τη βαθμολογία της ΜΔΕ χρησιμοποιώντας το σχετικό έντυπο βεβαίωσης - βρείτε το έντυπο εδώ
Η ΔΕ βαθμολογείται με άριστα το δέκα (10) και βάση το πέντε (5).